Bài Tựa này, cụ Nguyễn Hiến Lê viết từ năm 1951, lúc cụ dạy học ở Long Xuyên.Nhưng chắc chắn là trong nhiều trường hợp, sợ sệt và lo lắng là hai nguyên nhân chính.Khi chúng ta ê chề, chịu đựng không nổi nữa, bấy giờ mới thất vọng quay về với Thượng Đế.Những chuyện như vậy hàm hồ quá, bạn không kiểm tra được hết.Vậy nguyên nhân của chứng thần kinh thác loạn là gì? Không ai biết được đủ hết.Tối đến, tôi mệt lắm, và tin rằng không có cách nào khác hết.Xét cho cùng, ông Lincoln nói đúng.Bạn cho là lý tưởng quá, là ảo mộng quá không thi hành được sao? Không đâu.Khi hãng bán ca cao ở Nữu ước treo một giải 100 Mỹ kim để thưởng bài luận nào hay nhất về cách dùng ca cao, ai giật giải, bạn biết không? Đúng.Lời khuyên đó đã cứu thể chất và tinh thần tôi trong hồi chiến tranh, mà bây giờ còn giúp tôi trong công việc làm ăn nữa.